BIẾN CHỨNG TIỂU ĐƯỜNG Ở CHÂN

Những biến chứng đáng tiếc

Trong thời gian vừa qua, Bệnh viện Nội tiết Nghệ An tiếp nhận và điều trị cho rất nhiều bệnh nhân đái tháo đường bị biến chứng. Đa số bệnh nhân đến nhập viện trong tình trạng muộn khi đã có tổn thương bàn chân, vết loét đã lan rộng, không ít trường hợp bác sĩ đã phải cắt cụt chi để giữ lại tính mạng cho người bệnh.

Bệnh nhân Phạm Văn Ca, 73 tuổi ở Phường Nghi Hải, Thị xã Cửa Lò, Nghệ An, bị bệnh đái tháo đường type 2 đa biến chứng hiện đang điều trị tại khoa đái tháo đường Bệnh viện Nội tiết Nghệ An là một trong những trường hợp như thế. Bệnh nhân Ca cho biết: Cách đây khoảng 5 năm, tôi xuất hiện triệu chứng đau nhức bàn chân phải, nhưng do chủ quan nên đã không đi khám, chỉ sau thấy bàn chân bị tổn thương, hoại tử mới đến bệnh viện huyện để khám thì mới biết mình bị đái tháo đường biến chứng, các bác sĩ đã phải cắt cụt ½ chi phải để giữ lại mạng sống cho ông.

Các y, bác sĩ Bệnh viện Nội tiết Nghệ An thường xuyên thăm hỏi bệnh nhân.

“Từ khi vào điều trị ở Bệnh viện Nội tiết, được sự chăm sóc tận tình chu đáo của các y bác sĩ, điều dưỡng ở đây bệnh tình của tôi đã thuyên giảm rất nhiều, sức khỏe hiện nay ổn định, Tôi cảm ơn các y bác sĩ nhiều lắm”- Bệnh nhân Ca xúc động chia sẻ.

Còn bệnh nhân Nguyễn Huy Hoàng, 60 tuổi, ở xã Tràng Sơn, huyện Đô Lương, Nghệ An, cách đây 1 năm cũng có các triệu chứng đau, nhức ở bàn chân nhưng cũng không đi khám ở cơ sở y tế mà lại tra cứu trên mạng Internet rồi tự ý đi mua thuốc lá, thuốc nam, thuốc Bắc về sắc uống. Chỉ đến khi bàn chân có biến chứng sưng to, xuất hiện các vết loét ở bàn chân thì mới đến bệnh viện để khám thì phát hiện bị bệnh đái tháo đường biến chứng rất nặng.

Bệnh lý ở bàn chân có thể gặp ở bất kỳ người bệnh ĐTĐ nào. Theo thống kê, có 5 - 7% số bệnh nhân đái tháo đường bị biến chứng loét bàn chân và nguy cơ cắt cụt chi ở bệnh nhân đái tháo đường cao gấp 15 - 46 lần so với người không bị bệnh. Trên phạm vi toàn thế giới thì cứ 30 giây lại có một bệnh nhân đái tháo đường bị cắt cụt chân.

Chăm sóc bệnh nhân Phạm Văn Ca

Biến chứng bàn chân là nguyên nhân làm gia tăng chi phí điều trị. Thống kê năm2007, 1/3 chi phí điều trị bệnh đái tháo đường được dành cho các chi phí chăm sóc liên quan tới biến chứng bàn chân. So với những bệnh nhân ĐTĐ không bị loét bàn chân, chi phí dành cho những bệnh nhân loét bàn chân do ĐTĐ cao gấp 5,4 lần và chi phí điều trị cho trường hợp loét bàn chân mức độ nặng cao hơn 8 lần so với loét bàn chân mức độ nhẹ.

Theo nghiên cứu tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An tỷ lệ bệnh nhân điều trị do nhiễm trùng bàn chân là 5,8% năm 2013, đến năm 2019 tăng lên 9,2 % và đầu năm 2020 số bệnh nhân nhập viện do nhiễm trùng bàn chân rất cao. Nguyên nhân chủ yếu là do người bệnh không biết mình bị bệnh hoặc do chủ quan không đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, không biết cách chăm sóc bàn chân, hoặc là tự ý đi mua thuốc lá về điều trị đến khi biến chứng nặng loét bàn chân rồi mới đi khám.

Trung bình mỗi ngày, Khoa Đái tháo đường, bệnh viện Nội tiết Nghệ An tiếp nhận, và điều trị cho 15 đến 20 bệnh nhân bị biến chứng nặng bàn chân; và số bệnh nhân phải nhập viện điều trị cũng giao động theo mùa, đặc biệt là mùa Đông hoặc là sau vụ mùa thì tỷ lệ nhiễm trùng bàn chân tăng lên khoảng 30 bệnh nhân.

Các bác sĩ cố gắng chăm sóc, điều trị bảo tồn bàn chân cho bệnh nhân, giảm thiểu đến mức thấp nhất phải tháo khớp hoặc cắt cụt chi. Điều này sẽ giúp bệnh nhân không bị ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống - Bác sĩ CK2 Nguyễn Thanh Hải, Phó Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Nghệ An cho biết.

Xem thêm: Làm Sao Để Ngực Lép Phải Làm Sao? Cách Làm Ngực To Tự Nhiên, Không Dao Kéo

Nguyên nhân gây ra các biến chứng ở bàn chân

Trao đổi với phóng viên Báo Sức khỏe và Đời sống về nguyên nhân dẫn đến bệnh lý bàn chân ở người bệnh đái tháo đường, BSCKI Nguyễn Khắc Tiệp, Phó trưởng khoa Đái tháo đường, phụ trách tổ bàn chân Bệnh viện Nội tiết Nghệ An chia sẻ nguyên nhân bệnh lý bàn chân gồm:

Tổn thương thần kinh ngoại biên:có thể xảy ra ở bất kỳ người bệnh ĐTĐ nào, biến chứng thần kinh ngoại biên làm giảm khả năng cảm nhận cảm giác ở bàn chân như đau, nóng, lạnh; người bệnh không thể cảm nhận được bàn chân của mình đã bị tổn thương. Khi chân sưng to lên hoặc nhiễm trùng nặng sẽ làm cho việc điều trị trở nên khó khăn.

Khoa đái tháo đường mỗi ngày điều trị cho 20 - 30 bệnh nhân biến chứng nặng.

Loét thường gặp ở đầu các xương bàn chân, ngón chân cái, gót chân hay các vết chai ở chân, giữa các ngón chân.

Tổn thương mạch máu:người bệnh đái tháo đường dễ bị xơ vữa động mạch, các mạch máu bị hẹp hoặc tắc sẽ làm giảm lượng máu đến bàn chân. Điều này làm các vết loét lâu lành.

Nhiễm trùng: Người bệnh đái tháo đường dễ bị nhiễm trùng hơn so với người bình thường do lượng đường trong máu cao làm vi khuẩn phát triển. Lượng máu đến bàn chân kém làm cho các tổn thương ở bàn chân lâu lành hơn. Chỉ cần một vết thương nhỏ cũng có thể gây ra loét và nhiễm trùng. Nếu nhiễm trùng kết hợp với thiếu máu thì nguy cơ gây cắt cụt chi là rất cao.

Chai chân thường là dấu hiệu đầu tiên có thể dẫn đến viêm loét. Nếu vết chai này đỏ và gây đau hoặc da chân đổi màu hoặc tiết dịch có mùi hôi… thường là dấu hiệu chỉ điểm bạn có thể mắc bệnh đái tháo đường.

Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác gây loét bàn chân như:

Mang giày, vớ quá chật.

Người bệnh đái tháo đường cósức đề kháng kém, dễ bị viêm loét và khi bị viêm loét các vết thương rất lâu lành.

Béo phìlàm tăng áp lực lên bàn chân.

Người bệnh đái tháo đường nặng thường bịbiến chứng ở mắt làm giảm thị lực, người bệnh dễ ngã; tăng nguy cơ tổn thương do ngã đồng thời do mắt kém nên khó phát hiện những biến đổi trên bàn chân.

Xem thêm: Quyết Định 37/2017/Qđ-Ttg - QuyếT đÁ»‹Nh 37/2017/Qä

Hút thuốc lá: Thuốc lá làm tăng nguy cơ biến chứng trên bàn chân, làm chậm hấp thu của insulin khi người bệnh phải tiêm insulin để điều trị. Người hút thuốc lá có nguy cơ loét bàn chân tăng gấp 2 – 3 lần so với người không hút thuốc lá.